|| శ్రీమద్ వాల్మీకి రామాయణ- సుందరకాండ ||
|| శ్రీమద్ వాల్మీకి రామాయణ- సుందరకాండ ||
తతో రావణనీతాయా: సీతాయా: శత్రుకర్శన: |
ఇయేష పదమన్వేష్టుం చారణాచరితే పథి || ౧ ||
దుష్కరం నిష్ప్రతిద్వంద్వం చికీర్షం కర్మ వానర: |
సముదగ్రశిరోగ్రీవో గవాంపతిరివాబభౌ || ౨ ||
అథ వైడూర్యవర్ణేషు శాద్వలేషు మహాబల: |
ధీర: సలిలకల్పేషు విచచార యథాసుఖం || ౩ ||
ద్విజాన్ విత్రాసయంధీమానురసా పాదపాన్హరన్ |
మృగాంశ్చ సుబహూన్ నిఘ్నన్ప్రవృద్ధ ఇవ కేసరీ || ౪ ||
నీలలోహితం ఆంజిష్ఠ పద్మవర్ణై: సితాసితై: |
స్వభావ విహితై: చిత్రైర్ధాతుభి: సమలంకృతం || ౫ ||
కామరూపిభి: ఆవిష్టమభీక్ష్ణం సపరిచ్ఛదై: |
యక్ష కిన్నర గంధర్వై: దేవకల్పైశ్చ పన్నగై: || ౬ ||
స తస్య గిరివర్యస్య తలే నాగవరాయుతే |
తిష్ఠన్ కపివర: తత్ర హ్రదే నాగ ఇవాబభౌ || ౭ ||
స సూర్యాయ మహేంద్రాయ పవనాయ స్వయంభువే |
భూతేభ్యశ్చ అంజలిం కృత్వా చకార గమనే మతిం || ౮ ||
అంజలిం ప్రాఙ్ముఖ: కుర్వన్ పవనాయాత్మ యోనయో |
తతో హి వవృధే గంతుం దక్షిణో దక్షిణాం దిశం || ౯ ||
ప్లవంగ ప్రవరైర్దృష్ట: ప్లవనే కృతనిశ్చయ: |
వవృధే రామవృద్ధ్యర్థం సముద్ర ఇవ పర్వసు || ౧౦ ||
నిష్ప్రమాణ శరీర: సంల్లిలంఘయిషురర్ణవం |
బాహుభ్యాం పీడయామాస చరణాభ్యాం చ పర్వతం || ౧౧||
స చచాలాచలాశ్చారు ముహూర్తం కపిపీడిత: |
తరూణాం పుష్పితాగ్రాణాం సర్వం పుష్పమశాతయత్ || ౧౨||
తేన పాదపముక్తేన పుష్పౌఘేణ సుగంధినా |
సర్వత: సంవృత: శైలో బభౌ పుష్పమయో యథా || ౧౩ ||
తేన చ ఉత్తమవీర్యేణ పీడ్యమాన: స పర్వత: |
సలిలం సంప్రసుస్రావ మదం మత్త ఇవ ద్విప: || ౧౪ ||
పీడ్యమానస్తు బలినా మహేంద్రస్తేన పర్వత: |
రీతిర్నిర్వర్తయామాస కాంచన అంజనరాజతీ: || ౧౫ ||
ముమోచ చ శిలా: శైలో విశాలా: సమన:శిలా: |
మధ్యమేనార్చిషా జుష్టో ధూమరాజీవానల: || ౧౬ ||
గిరిణా పీడ్యమానేన పీడ్యమానాని సర్వశ: |
గుహావిష్టాని భూతాని వినేదుర్వికృతై: స్వరై: || ౧౭ ||
స మహాసత్త్వసన్నాద: శైలపీడా నిమిత్తజ: |
పృథివీం పూరయామాస దిశశ్చ ఉపవనాని చ || ౧౮ ||
శిరోభి: పృథుభి: సర్పా వ్యక్త స్వస్తి కలక్షణై: |
వమంత: పావకం ఘోరం దదంశు: దశనై: శిలా: || ౧౯ ||
తాస్తదా సవిషైర్దష్టా: కుపితైస్తై: మహాశిలా: |
జజ్వలు: పావకోద్దీప్తా విభిదుశ్చ సహస్రధా || ౨౦ ||
యాని చౌషధజాలాని తస్మిన్జాతాని పర్వతే |
విషఘ్నాన్యపి నాగానాం న శేకు: శమితుం విషం || ౨౧ ||
భిద్యతేఽయం గిరిర్భూతైరితి మత్వా తపస్విన: |
త్రస్తా విద్యాధరా: తస్మాదుత్పేతు: స్త్రీగణై: సహ || ౨౨ ||
పానభూమిగతం హిత్వా హైమమాసనభాజనం |
పాత్రాణి చ మహార్హాణి కరకాంశ్చ హిరణ్మయాన్ || ౨౩ ||
లేహ్యానుచ్చావచాం భక్ష్యాన్ మాంసాని వివిధాని చ |
ఆర్షభాణి చ చర్మాణి ఖడ్గాంశ్చ కనకత్సరూన్ || ౨౪ ||
కృతకంఠగుణా: క్షీబా రక్తమాల్య అనులేపనా: |
రక్తాక్షా: పుష్కరాక్షాశ్చ గగనం ప్రతిపేదిరే || ౨౫ ||
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౨
హార నూపుర కేయూర పారిహార్య ధరా: స్త్రియ: |
విస్మితా: సస్మితాస్తస్థురాకాశే రమణై: సహ || ౨౬ ||
దర్శయంతో మహావిద్యాం విద్యాధర మహర్షయ: |
విస్మితాస్తస్థురాకాశే వీక్షాం చక్రుశ్ చ పర్వతం || ౨౭ ||
శుశ్రువుశ్చ తదా శబ్దమృషీణాం భావితాత్మనాం |
చారణానాం చ సిద్ధానాం స్థితానాం విమలేఽంబరే || ౨౮ ||
ఏష పర్వతసంకాశో హనూమాన్ మారుతాత్మజ: |
తితీర్షతి మహావేగం సముద్రం మకరాలయం || ౨౯||
రామార్థం వానరార్థం చ చికీర్షన్కర్మ దుష్కరం |
సముద్రస్య పరం పారం దుష్ప్రాపం ప్రాప్తుం ఇచ్ఛతి || ౩౦ ||
ఇతి విద్యాధరా: శ్రుత్వా వచస్తేషాం మహాత్మనాం |
తమప్రమేయం దదృశు: పర్వతే వానరర్షభం || ౩౧ ||
దుధువే చ స రోమాణి చకంపే చాచలోపమ: |
ననాద చ మహానాదం సుమహానివ తోయద: || ౩౨ ||
ఆనుపూర్వ్యాచ్చ వృత్తం చ లాంగూలం లోమభిశ్చితం |
ఉత్పతిష్యన్విచిక్షేప పక్షిరాజ ఇవోరగం || ౩౩ ||
తస్య లాంగూలమావిద్ధం అతివేగస్య పృష్ఠత: |
దదృశే గరుడేనేవ హ్రియమాణో మహోరగ: || ౩౪ ||
బాహూ సంస్తంభయామాస మహాపరిఘ సన్నిభౌ |
ససాద చ కపి: కట్యాం చరణౌ సంచుకోప చ || ౩౫ ||
సన్హృత్య చ భుజౌ శ్రీమాన: తథైవ చ శిరోధరాం |
తేజ: సత్త్వం తథా వీర్యమావివేశ స వీర్యవాన్ || ౩౬ ||
మార్గం ఆలోకయన్ దూరాత్ ఊర్ధ్వ ప్రణిహితేక్షణ: |
రురోధ హృదయే ప్రాణాన్ ఆకాశం అవలోకయన్ || ౩౭ ||
పద్భ్యాం దృఢం అవస్థానం కృత్వా స కపికుంజర: |
నికుంచ్య కర్ణౌ హనుమాన్ ఉత్పతిష్యన్ మహాబల: || ౩౮ ||
వానరాన్ వానరశ్రేష్ఠ ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |
యథా రాఘవనిర్ముక్త: శర: శ్వసనవిక్రమ: || ౩౯ ||
గచ్ఛేత్ తద్వత్ గమిష్యామి లంకాం రావణ పాలితాం |
న హి ద్రక్ష్యామి యది తాం లంకాయాం జనకాత్మజాం ||౪౦ ||
అనేనైవ హి వేగేన గమిష్యామి సురాలయం |
యది వా త్రిదివే సీతాం న ద్రక్ష్యామి కృతశ్రమ: || ౪౧ ||
బద్ధ్వా రాక్షసరాజాన్ అమానయిష్యామి రావణం |
సర్వథా కృతకార్యోఽహమేష్యామి సహ సీతయా || ౪౨ ||
ఆనయిష్యామి వా లంకాం సముత్పాట్య సరావణాం |
ఏవముక్త్వా తు హనుమాన్ వానరాన్ వానరోత్తమ: || ౪౩||
ఉత్పపాతాథ వేగేన వేగవాన విచారయన్ |
సుపర్ణమివ చాత్మానం మేనే స కపికుంజర: || ౪౪ ||
సముత్పతతి తస్మిన్స్తు వేగాత్తే నగరోహిణ: |
సంహృత్య విటపాన్ సర్వాన్ సముత్పేతు: సమంతత: || ౪౫||
స మత్తకోయష్టిభకాన్ పాదపాన్పుష్పశాలిన: |
ఉద్వహన్ ఊరువేగేన జగామ విమలేఽంబరే || ౪౬ ||
ఊరువేగోద్ధతా వృక్షా ముహూర్తం కపిమన్వయు: |
ప్రస్థితం దీర్ఘమధ్వానం స్వబంధుమివ బాంధవా: || ౪౭ ||
తదూరువేగోన్మథితా: సాలాశ్చాన్యే నగోత్తమా: |
అనుజగ్ముర్హనూమంతం సైన్యా ఇవ మహీపతిం || ౪౮ ||
సుపుష్పితాగ్రైర్బహుభి: పాదపైరన్విత: కపి: |
హనుమాన్ పర్వతాకారో బభూవ అద్భుత దర్శన: || ౪౯ ||
సారవంతోఽథ యే వృక్షా న్యమజ్జంల్లవణాంభసి |
భయాదివ మహేంద్రస్య పర్వతా వరుణాలయే || ౫౦ ||
స నానాకుసుమై: కీర్ణ: కపి: సాంకురకోరకై: |
శుశుభే మేఘసంకాశ: ఖద్యోతైరివ పర్వత: || ౫౧ ||
విముక్తాస్తస్య వేగేన ముక్త్వా పుష్పాణి తే ద్రుమా: |
అవశీర్యంత సలిలే నివృత్తా: సుహృదో యథా || ౫౨ ||
లఘుత్వేనోపపన్నం తద్విచిత్రం సాగరేఽపతత్ |
ద్రుమాణాం వివిధం పుష్పం కపి వాయుసమీరితం || ౫౩ ||
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౩
తారాచితమివాకాశం ప్రబభౌ చ మహార్ణవ: |
పుష్పౌఘేణానుబద్ధేన నానావర్ణేన వానర: || ౫౪ ||
బభౌ మేఘ ఇవోద్యన్వై విద్యుత్ గణవిభూషిత: |
తస్య వేగసముద్భూతై: పుష్పై: తోయమదృశ్యత || ౫౫ ||
తారాభి: అభిరామ అభిరుదితాభిరివాంబరం |
తస్యాంబరగతౌ బాహూ దదృశాతే ప్రసారితౌ || ౫౬ ||
పర్వతాగ్రాద్వినిష్క్రాంతౌ పంచాస్యావివ పన్నగౌ |
పిబన్నివ బభౌ చాపి సోర్మిజాలం మహార్ణవం || ౫౭ ||
పిపాసురివ చాకాశం దదృశే స మహాకపి: ||
తస్య విద్యుత్ ప్రభాకారే వాయుమార్గ అనుసారిణ: || ౫౮||
నయనే విప్రకాశేతే పర్వతస్థావివానలౌ |
పింగే పింగాక్షముఖ్యస్య బృహతీ పరిమండలే || ౫౯ ||
చక్షుషీ సంప్రకశేతే చంద్రసూర్యావివ స్థితౌ |
ముఖం నాసికయా తస్య తామ్రయా తామ్రమాబభౌ || ౬౦||
సంధ్యయా సమభిస్పృష్టన్ యథా సూర్యస్య మండలం |
లాంగలం చ సమావిద్ధం ప్లవమానస్య శోభతే || ౬౧ ||
అంబరే వాయుపుత్రస్య శక్రధ్వజ ఇవోచ్ఛ్రిత: |
లాంగూలచక్రేణ మహాన్ శుక్లదంష్ట్రోఽనిలాత్మజ: || ౬౨ ||
వ్యరోచత మహాప్రాజ్ఞ: పరివేషీవ భాస్కర: |
స్ఫిగ్దేశే నాభితామ్రేణ రరాజ స మహాకపి: || ౬౩ ||
మహతా దారితేనేవ గిరిర్గైరికధాతునా |
తస్య వానరసింహస్య ప్లవమానస్య సాగరం || ౬౪ ||
కక్షాంతరగతో వాయుర్జీమూత ఇవ గర్జతి |
ఖే యథా నిపతత్యుల్కా ఉత్తరాంతాద్విని:సృతా || ౬౫ ||
దృశ్యతే సానుబంధా చ తథా స కపికుంజర: |
పతత్పతంగ సంకాశో వ్యాయత: శుశుభే కపి: || ౬౬ ||
ప్రవృద్ధ ఇవ మాతంగ: కక్ష్యయా బధ్యమానయా |
ఉపరిష్టాత్ శరీరేణ ఛాయయా చావగాఢయా || ౬౭ ||
సాగరే మారుతావిష్టా నౌరివాసీత్తదా కపి: |
యం యం దేశం సముద్రస్య జగామ స మహాకపి: || ౬౮||
స స తస్యాంగవేగేన సోన్మాద ఇవ లక్ష్యతే |
సాగరస్యోర్మిజాలానామురసా శైలవర్ష్మణాం || ౬౯ ||
అభిఘ్నన్స్తు మహావేగ: పుప్లువే స మహాకపి: |
కపివాతశ్చ బలవాన్ మేఘవాతశ్చ ని:సృత: || ౭౦ ||
సాగరం భీమనిర్ఘోషం కంపయామాసతుర్భృశం |
వికర్షన్నూర్మిజాలాని బృహన్తి లవణాంభసి || ౭౧ ||
పుప్లువే కపిశార్దూలో వికిరన్నివ రోదసీ |
మేరుమందరసంకాశానుద్ధతాం స మహార్ణవే || ౭౨ ||
అత్యక్రామం మహావేగ: తరంగాం గణయన్నివ |
తస్య వేగసముద్ధూతం జలం సజలదం తదా || ౭౩ ||
అంబర్స్థం విబభ్రాజ శారదాభ్రమివాతతం |
తిమినక్రఝషా: కూర్మా దృశ్యంతే వివృతాస్తదా || ౭౪ ||
వస్త్రాపకర్షణేనేవ శరీరాణి శరీరిణాం |
ప్లవమానం సమీక్ష్యాథ భుజంగా: సాగరాలయా: || ౭౫ ||
వ్యోమ్ని తం కపిశార్దూలం సుపర్ణమితి మేనిరే |
దశయోజనవిస్తీర్ణా త్రింశద్యోజనమాయతా || ౭౬ ||
ఛాయా వానరసింహస్య జలే చారుతరాభవత్ |
శ్వేతాభ్రఘనరాజీవ వాయుపుత్రానుగామినీ || ౭౭ ||
తస్య సా శుశుభే ఛాయా వితతా లవణాంభసి |
శుశుభే స మహాతేజా మహాకాయో మహాకపి: || ౭౮ ||
వాయుమార్గే నిరాలంబే పక్షవానివ పర్వత: |
యేనాసౌ యాతి బలవాన్ వేగేన కపికుంజర: || ౭౯ ||
తేన మార్గేణ సహసా ద్రోణీకృత ఇవార్ణవ: |
ఆపాతే పక్షిసంఘానాం పక్షిరాజ ఇవ వ్రజం || ౮౦ ||
హనుమాన్ మేఘజాలాని ప్రకర్షం మారుతో యథా |
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౪
ప్రవిశన్నభ్రజాలాని నిష్పతంచ పున: పున: || ౮౧ ||
ప్రచ్ఛన్నశ్చ ప్రకాశశ్చ చంద్రమా ఇవ లక్ష్యతే |
పాండురారుణవర్ణాని నీలమాంజిష్ఠకాని చ || ౮౨ ||
కపినాకృశ్యమాణాని మహాభ్రాణి చకాశిరే |
ప్లవమానం తు తం దృష్ట్వా ప్లవగం త్వరితం తదా || ౮౨||
వవృషు: పుష్పవర్షాణి దేవ గంధర్వ దానవా: |
తతాప న హి తం సూర్య: ప్లవంతం వానరేశ్వరం || ౮౩ ||
సిషేవే చ తదా వాయూ రామకార్యార్థ సిద్ధయే |
ఋషయ: తుష్టువుశ్చైనం ప్లవమానం విహాయసా || ౮౫||
జగుశ్చ దేవగంధర్వా: ప్రశంసంతో మహౌజసం |
నాగాశ్చ తుష్టువుర్యక్షా రక్షాంసి విబుధా: ఖగా: || ౮౬ ||
ప్రేక్ష్యాకాశే కపివరం సహసా విగతక్లమం |
తస్మిన్ ప్లవగ శార్దూలే ప్లవమానే హనూమతి || ౮౭ ||
ఇక్ష్వాకుకులమానార్థీ చింతయామాస సాగర: |
సాహాయ్యం వానరేంద్రస్య యది నాహం హనూమత: ||౮౮ ||
కరిష్యామి భవిష్యామి సర్వవాచ్యో వివక్షతాం |
అహం ఇక్ష్వాకునాథేన సగరేణ వివర్ధిత: || ౮౯ ||
ఇక్ష్వాకు సచివశ్చాయం నావసీదితుం అర్హతి |
తథా మయా విధాతవ్యం విశ్రమేత యథా కపి: || ౯౦ ||
శేషం చ మయి విశ్రాంత: సుఖేనాతిపతిష్యతి |
ఇతి కృత్వా మతిం సాధ్వీం సముద్రశ్ ఛన్నమంభసి || ౯౧||
హిరణ్యనాభం మైనాకమువాచ గిరిసత్తమం |
త్వమిహాసురసంఘానాం పాతాలతల వాసినాం || ౯౨ ||
దేవరాజ్ఞా గిరిశ్రేష్ఠ పరిఘ: సన్నివేశిత: |
త్వమేషాం జ్ఞాతవీర్యాణాం పునరేవ ఉత్పతిష్యతాం || ౯౩ ||
పాతాళస్య అప్రమేయస్య ద్వారమావృత్య తిష్ఠసి |
తిర్యగూర్ధ్వమధశ్చైవ శక్తిస్తే శైలవర్ధితుం || ౯౪ ||
తస్మాత్ సంచోదయామి త్వాముత్తిష్ఠ నగసత్తమ |
స ఏవ కపిశార్దూల: త్వాం ఉపర్యేతి వీర్యవాన్ || ౯౫ ||
హనూమాన్ రామకార్యార్థం భీమకర్మా ఖమాప్లుత: |
అస్య సాహ్యం మయా కార్యం ఇక్ష్వాకు కులవర్తిన: || ౯౬ ||
శ్రమం చ ప్లవగేంద్రస్య సమీక్ష్యోత్థాతుం అర్హసి |
హిరణ్యనాభో మైనాకో నిశమ్య లవణాంభస: || ౯౭ ||
ఉత్పపాత జలాత్తూర్ణం మహాద్రుమలతాయుత: |
స సాగరజలం భిత్త్వా వభూవాత్యుత్థిత: తదా || ౯౮ ||
యథా జలధరం భిత్త్వా దీప్తరశ్మి: దివాకర: |
స మహాత్మా ముహూర్తేన సర్వత: సలిలావృత: || ౯౯ ||
దృశయామాస శృంగాణి సాగరేణ నియోజిత: |
శాతకుంభమయై: శృంగై: సకిన్నర మహోరగై: || ౧౦౦ ||
ఆదిత్య ఉదయ సంకాశైరాలిఖద్భిరివాంబరం |
తప్తజాంబూనదై: శృంగా: పర్వతస్య సముత్థితై: || ౧౦౧ ||
ఆకాశం శస్త్ర సంకాశం అభవత్ కాంచనప్రభం |
జాతరూపమయై: శృంగై: భ్రాజమానై: స్వయం ప్రభై: ||౧౦౨ ||
ఆదిత్యశతసంకాశ: సోఽభవద్గిరిసత్తమ: |
తముత్థితమసంగేన హనూమానగ్రత: స్థితం || ౧౦౩ ||
మధ్యే లవణతోయస్య విఘ్నోఽయమితి నిశ్చిత: |
స తముచ్ఛ్రితమత్యర్థం మహావేగో మహాకపి: || ౧౦౪ ||
ఉరసా పాతయామాస జీమూతమివ మారుత: |
స తథా పాతితస్తేన కపినా పర్వతోత్తమ: || ౧౦౫ ||
బుద్ధ్వా తస్య కపేర్వేగన్ జహర్ష చ ననంద చ |
తమాకాశగతం వీరమాకాశే సముపస్థిత: || ౧౦౬ ||
ప్రీతో హృష్టమనా వాక్యమబ్రవీత్పర్వత: కపిం |
మానుషం ధారయన్రూపమాత్మన: శిఖరే స్థిత: || ౧౦౭ ||
దుష్కరం కృతవాన్కర్మ త్వమిదం వానరోత్తమ |
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౫
నిపత్య మమ శృంగేషు విశ్రమస్వ యథాసుఖం || ౧౦౮ ||
రాఘావస్య కులే జాతైరుదధి: పరివర్ధిత: |
స త్వాం రామహితే యుక్తం ప్రత్యర్చయతి సాగర: || ౧౦౯||
కృతే చ ప్రతికర్తవ్యమేష ధర్మ: సనాతన: |
సోఽయం తత్ప్రతికారార్థీ త్వత్త: సంమానమర్హతి || ౧౧౦ ||
త్వం నిమిత్తం అనేనాహం బహుమానాత్ ప్రచోదిత: |
యోజనానాం శతం చాపి కపిరేష సమాప్లుత: || ౧౧౧ ||
తవ సానుషు విశ్రాంత: శేషం ప్రక్రమతాం ఇతి |
తిష్ఠ త్వం హరిశార్దూల మయి విశ్రమ్య గమ్యతాం || ౧౧౨||
తదిదం వత్స్వాదు కందమూలఫలం బహు |
తదాస్వాద్య హరిశ్రేష్ఠ విశ్రాంతో అనుగమిష్యసి || ౧౧౩ ||
అస్మాకమపి సంబంధ: కపిముఖ్య: త్వయాస్తి వై |
ప్రఖ్యత: త్రిషు లోకేషు మహాగుణ పరిగ్రహ: || ౧౧౪ ||
వేగవంత: ప్లవంతో యే ప్లవగా మారుతాత్మజ |
తేషాం ముఖ్యతమం మన్యే త్వామహం కపికుంజర || ౧౧౫ ||
అతిథి: కిల పూజార్హ: ప్రాకృతోఽపి విజానతా |
ధర్మం జిజ్ఞాసమానేన కిం పునర్యాదృశో మహాన్ || ౧౧౬ ||
త్వం హి దేవవరిష్ఠస్య మారుతస్య మహాత్మన: |
పుత్ర: తస్యైవ వేగేన సదృశ: కపికుంజర || ౧౧౭ ||
పూజితే త్వయి ధర్మజ్ఞ పూజాం ప్రాప్నోతి మారుత: |
తస్మాత్త్వం పూజనీయో మే శృణు చాప్యత్ర కారణం || ౧౧౮||
పూర్వం కృతయుగే తాత పర్వతా: పక్షిణోఽభవన్ |
తేఽపి జగ్ముర్దిశ: సర్వా గరుడ అనిలవేగిన: || ౧౧౯ ||
తతస్తేషు ప్రయాతేషు దేవసంఘా: సహర్షిభి: |
భూతాని చ భయం జగ్ముస్తేషాం పతనశంకయా || ౧౨౦ ||
తత: క్రుద్ధ: సహస్రాక్ష: పర్వతానాం శతక్రతు: |
పక్షాంశ్చిచ్ఛేద వజ్రేణ తత్ర తత్ర సహస్రశ: || ౧౨౧ ||
స మాముపగత: క్రుద్ధో వజ్రముద్యమ్య దేవరాట్ |
తతోఽహం సహసా క్షిప్త: శ్వసనేన మహాత్మనా || ౧౨౨ ||
అస్మిన్ లవణతోయే చ ప్రక్షిప్త: ప్లవగోత్తమ |
గుప్తపక్ష: సమగ్రశ్చ తవ పిత్రాభిరక్షిత: || ౧౨౩ ||
తతోఽహం మానయామి త్వాం మాన్యో హి మమ మారుత:|
త్వయా మే హ్యేష సంబంధ: కపిముఖ్య మహాగుణ: || ౧౨౪||
అస్మిన్ ఏవంగతే కార్యే సాగరస్య మమైవ చ |
ప్రీతిం ప్రీతమనా కర్తుం త్వమర్హసి మహాకపే || ౧౨౫ ||
శ్రమం మోక్షయ పూజాం చ గృహాణ కపిసత్తమ |
ప్రీతిం చ బహుమన్యస్వ ప్రీతోఽస్మి తవ దర్శనాత్ || ౧౨౬ ||
ఏవముక్త: కపిశ్రేష్ఠస్తం నగోత్తమమబ్రవీత్ |
ప్రీతోఽస్మి కృతమాతిథ్యం మన్యురేషోఽపనీయతాం || ౧౨౭||
త్వరతే కార్యకాలో మే అహశ్చాప్యతివర్తతే |
ప్రతిజ్ఞా చ మయా దత్తా న స్థాతవ్యమిహాంతరా || ౧౨౮ ||
ఇత్యుక్త్వా పాణినా శైలమాలభ్య హరి: |
జగామాకాశమావిశ్య వీర్యవాన్ ప్రహసన్నివ || ౧౨౯ ||
స పర్వతసముద్రాభ్యాం బహుమానాదవేక్షిత: |
పూజితశ్చోప పన్నాభిరాశీర్భి: అనిలాత్మజ: || ౧౩౦ ||
అథోర్ధ్వం దూరముత్పత్య హిత్వా శైలమహార్ణవౌ |
పితు: పంథానమాస్థాయ జగామ విమలేఽంబరే || ౧౩౧ ||
భూయశ్చోర్ధ్వగతిం ప్రాప్య గిరిం తమవలోకయన్ |
వాయుసూను: నిరాలంబే జగామ విమలేఽంబరే || ౧౩౨ ||
తద్ద్వితీయం హనుమతో దృష్ట్వా కర్మ సుదుష్కరం |
ప్రశశంసు: సురా: సర్వే సిద్ధాశ్చ పరమర్షయ: || ౧౩౩ ||
దేవతాశ్చాభవన్ హృష్టా: తత్రస్థాస్తస్య కర్మణా |
కాంచనస్య సునాభస్య సహస్రాక్షశ్చ వాసవ: || ౧౩౪ ||
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౬
ఉవాచ వచనం ధీమాన్ పరితోషాత్ సగద్గదం |
సునాభం పర్వతశ్రేష్ఠం స్వయమేవ శచీపతి: || ౧౩౫ ||
హిరణ్యనాభ శైలేంద్ర పరితుష్టోఽస్మి తే భృశం |
అభయం తే ప్రయచ్ఛామి తిష్ఠ సౌమ్య యథాసుఖం || ౧౩౬||
సాహ్యం కృతం తే సుమహద్విక్రాంతస్య హనూమత: |
క్రమతో యోజనశతం నిర్భయస్య భయే సతి || ౧౩౭ ||
రామస్యైష హి దౌత్యేన యాతి దాశరథేర్హరి: |
సత్క్రియాం కుర్వతా శక్యా తోషితోఽస్మి దృఢం త్వయా ||౧౩౮ ||
తత: ప్రహర్షమలభద్ విపులం పర్వతోత్తమ: |
దేవతానాం పతిం దృష్ట్వా పరితుష్టం శతక్రతుం || ౧౩౯ ||
స వై దత్తవర: శైలో బభూవావస్థితస్తదా |
హనూమాన్శ్చ ముహూర్తేన వ్యతిచక్రామ సాగరం || ౧౪౦||
తతో దేవా: సగంధర్వా: సిద్ధాశ్చ పరమర్షయ: |
అబ్రువన్ సూర్యసంకాశాం సురసాం నాగమాతరం || ౧౪౧ ||
అయం వాతాత్మజ: శ్రీమాన్ప్లవతే సాగరోపరి |
హనూమాన్నామ తస్య త్వం ముహూర్తం విఘ్నమాచర ||౧౪౨ ||
రాక్షసం రూపమాస్థాయ సుఘోరం పర్వతోపమం |
దంష్ట్రాకరాలం పింగాక్షం వక్త్రం కృత్వా నభ:స్పృశం || ౧౪౩||
బలం ఇచ్ఛామహే జ్ఞాతుం భూయశ్చాస్య పరాక్రమం |
త్వాం విజేష్యత్యుపాయేన విషదం వా గమిష్యతి || ౧౪౪ ||
ఏవముక్తా తు సా దేవీ దైవతైరభిసత్కృతా |
సముద్రమధ్యే సురసా బిభ్రతీ రాక్షసం వపు: || ౧౪౫ ||
వికృతం చ విరూపం చ సర్వస్య చ భయావహం |
ప్లవమానం హనూమన్ తమావృత్యేదం ఉవాచ హ || ౧౪౬||
మమ భక్ష: ప్రదిష్ట: త్వమీశ్వరై: వానరర్షభ |
అహం త్వాం భక్షయిష్యామి ప్రవిశేదం మమాననం || ౧౪౭ ||
ఏవముక్త: సురసయా ప్రాంజలి: వానరర్షభ: |
ప్రహృష్టవదన: శ్రీమానిదం వచనమబ్రవీత్ || ౧౪౮ ||
రామో దాశరథిర్నామ ప్రవిష్టో దండకావనం |
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా వైదేహ్యా చాపి భార్యయా || ౧౪౯ ||
అన్య కార్యవిషక్తస్య బద్ధవైరస్య రాక్షసై: |
తస్య సీతా హృతా భార్యా రావణేన యశస్వినీ || ౧౫౦ ||
తస్యా: సకాశం దూతోఽహం గమిష్యే రామశాసనాత్ |
కర్తుమర్హసి రామస్య సాహ్యన్ విషయవాసిని || ౧౫౧ ||
అథవా మైథిలీం దృష్ట్వా రామం చాక్లిష్టకారిణం |
ఆగమిష్యామి తే వక్త్రం సత్యం ప్రతిశృణోమి తే || ౧౫౨ ||
ఏవముక్తా హనుమతా సురసా కామరూపిణీ |
తం ప్రయాంతం సముద్వీక్ష్య సురసా వాక్యమబ్రవీత్ || ౧౫౩||
బలం జిజ్ఞాసమానా వై నాగమాతా హనూమత: |
హనూమాన్నాతివర్తేన్మాం కశ్చిదేష వరో మమ || ౧౫౪ ||
ప్రవిశ్య వదనం మేఽద్య గంతవ్యం వానరోత్తమ |
వర ఏష పురా దత్తో మమ ధాత్రేతి సత్వరా || ౧౫౫ ||
వ్యాదాయ విపులం వక్త్రం స్థితా సా మారుతే: పుర: |
ఏవముక్త: సురసయా క్రుద్ధో వానరపుంగవ: || ౧౫౬ ||
అబ్రవీత్కురు వై వక్త్రం యేన మాం విషహిష్యసే |
ఇత్యుక్తా సురసాం క్రుద్ధో దశయోజనమాయతాం || ౧౫౭ ||
దశయోజన విస్తారో వభూవ హనూమాంస్తదా |
తం దృష్ట్వా మేఘసంకాశం దశయోజనమాయతం || ౧౫౮||
చకార సురసా చాస్యం వింశద్యోజనమాయతం |
తత: పరం హనూమాంస్తు త్రింశద్యోజనమాయత: || ౧౫౯ ||
చకార సురసా వక్త్రం చత్వారింశత్తథోచ్ఛ్రితం |
బభూవ హనుమాన్వీర: పంచాశద్యోజనోచ్ఛ్రిత: || ౧౬౦ ||
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౭
చకార సురసా వక్త్రం షష్టియోజనమాయతం |
తథైవ హనుమాన్వీర: సప్తతీ యోజనోచ్ఛ్రిత: || ౧౬౧ ||
చకార సురసా వక్త్రమశీతీ యోజనాయతం |
హనూమానచల ప్రఖ్యో నవతీ యోజనోచ్ఛ్రిత: || ౧౬౨ ||
చకార సురసా వక్త్రం శతయోజనమాయతం |
తద్దృష్ట్వా వ్యాదితం చాస్యం వాయుపుత్ర: సుబుద్ధిమాన్ ||౧౬౩ ||
దీర్ఘజివ్హం సురసయా సుఘోరం నరకోపమం |
స సంక్షిప్యాత్మన: కాయం జీమూత ఇవ మారుతి: || ౧౬౪ ||
తన్ముహూర్తే హనూమాన్ వబూవాంగుష్ఠ మాత్రక: |
సోఽభిపత్యాశు తద్వక్త్రం నిష్పత్య చ మహాబల: || ౧౬౫ ||
అంతరిక్షే స్థిత: శ్రీమాన్ ప్రహసన్నిదం అబ్రవీత్ |
ప్రవిష్టోఽస్మి హి తే వక్త్రం దాక్షాయణి నమోస్తు తే || ౧౬౬||
గమిష్యే యత్ర వైదేహీ సత్యశ్చాస్తు వరస్తవ |
తం దృష్ట్వా వదనాన్ముక్తం చంద్రం రాహుముఖాదివ ||౧౬౭ ||
అబ్రవీత్సురసా దేవీ స్వేన రూపేణ వానరం |
అర్థసిద్ధ్యై హరిశ్రేష్ఠ గచ్ఛ సౌమ్య: యథాసుఖం || ౧౬౮ ||
సమానయ త్వం వైదేహీం రాఘవేణ మహాత్మనా |
తత్తృతీయం హనుమతో దృష్ట్వా కర్మ సుదుప్కరం || ౧౬౯||
సాధు సాధ్వితి భూతాని ప్రశశంసుస్తదా హరిం |
స సాగరమనాధృష్యమభ్యేత్య వరుణాలయం || ౧౭౦ ||
జగమాకాశమావిశ్య వేగేన గరుడోపమ: |
సేవితే వారిధారాభి: పన్నగైశ్చ నిపేవితె || ౧౭౧ ||
చరితే కైశికాచార్యై: ఐరావత నిషేవితే |
సింహ కుంజర శార్దూల పతగోరగ వాహనై: || ౧౭౨ ||
విమానై: సంపతద్భిశ్చ విమలై: సమలంకృతే |
వజ్రాశని సమాగాతై: పావకై రూపశోభితే || ౧౭౩ ||
కృతపుణ్యైర్మహాభాగై: స్వర్గజిద్భిరలంకృతే |
వహతా హవ్యమత్యర్థం సేవితే చిత్రభానునా || ౧౭౪ ||
గ్రహ నక్షత్ర చంద్రార్క తారాగణ విభూషితే |
మహర్షిగణ గంధర్వ నాగ యక్ష సమాకులే || ౧౭౫ ||
వివిక్తే విమలే విశ్వే విశ్వావసునిషేవితే |
దేవరాజ గజాక్రాంతే చంద్రసూర్యపథే శివే || ౧౭౬ ||
వితానే జీవలోకస్య వితతే బ్రహ్మనిర్మితే |
బహుష: సేవితే వీరై: విద్యాధర గణైర్వరై: || ౧౭౭ ||
జగామ వాయుమార్గే తు గరుత్మానివ మారుతి: |
హనూమాన్ మేఘజాలాని ప్రకర్షన్ మారుతో యథా || ౧౭౮||
కాలాగురు సవర్ణాని రక్తపీతసితాని చ |
కపినాఽఽకృష్యమాణాని మహాభ్రాణి చకాశిరే || ౧౭౯ ||
ప్రవిశన్నభ్రజాలాని నిష్పతంచ పున: పున: |
ప్రావృపీందురివాభాతి నిష్పతన్ప్రవిశంస్తదా || ౧౮౦ ||
ప్రదృష్యమాన: సర్వత్ర హనుమాన్మారుతామజ: |
భేజేఽంబరం నిరాలంబం లంబపక్ష ఇవాద్రిరాట్ || ౧౮౧ ||
ప్లవమానం తు తం దృష్ట్వా సింహికా నామ రాక్షసీ |
మనసా చింతయామాస ప్రవృద్ధా కామరూపిణీ || ౧౮౨ ||
అద్య దీర్ఘస్య కాలస్య భవిష్యామ్యహామాశితా |
ఇదం హి మే మహత్సత్త్వం చిరస్య వశమాగతం || ౧౮౩ ||
ఇతి సంచింత్య మనసా ఛాయామస్య సమాక్షిపత్ |
ఛాయాయాం గౄహ్యమాణాయాం చింతయామాస వానర:|| ౧౮౪ ||
సమాక్షిప్తోఽస్మి తరసా పనూకౄతపరాక్రమ: |
ప్రతిలోమేన వాతేన మహానౌరివ సాగరే || ౧౮౫ ||
తిర్యగూర్ధ్వమధశ్చైవ వీక్షిమాణస్తత: కపి: |
దదర్శ స మహత్సత్త్వముత్థితం లవణాంభసి || ౧౮౬ ||
తాం దృష్ట్వా చింతయామాస మారుతిర్వికృతాననం |
కపిరాజ్ఞా యదాఖ్యాతం సత్త్వమద్భుతదర్శనం || ౧౮౭ ||
లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౮
ఛాయాగ్రాహి మహావీర్యం తదిదం నాత్ర సంశయ: |
స తాం బుద్ధ్వార్థతత్త్వేన సింహికాం మతిమాన్కపి: || ౧౮౮||
వ్యవర్ధత మహాకాయ: ప్రావపీవ వలాహక: |
తస్య సా కాయముద్వీక్ష్య వర్ధమానం మహాకపే: || ౧౮౯ ||
వక్త్రం ప్రసారయామాస పాతాళాంతరసన్నిభం |
ఘనరాజీవ గర్జంతీ వానరం సంభిద్రవత్ || ౧౯౦ ||
స దదర్శ తతస్తస్యా వివృతం సుమహన్ముఖం |
కాయమాత్రం చ మేధావీ మర్మాణి చ మహాకపి: || ౧౯౧ ||
స తస్యా వివృతే వక్త్రే వజ్రసంహనన: కపి: |
సంక్షిప్య ముహురాత్మానం నిష్పపాత మహాబల: || ౧౯౨ ||
ఆస్యే తస్యా నిమజ్జంతం దదృశు: సిద్ధచారణా: |
గ్రస్యమానం యథా చంద్రం పూర్ణం పర్వణి రాహుణా ||౧౯౩ ||
తతస్తస్యా నఖైస్తీక్ష్ణై: మర్మాణ్యుత్కృత్య వానర: |
ఉత్పపాతాథ వేగేన మన: సంపాతవిక్రమ: || ౧౯౪ ||
తాం తు దృష్ట్వా చ ధఋత్యా చ దాక్షిణ్యేన నిపాత్య చ |
స కపిప్రవరో వేగాద్వవృధే పునరాత్మవాన్ || ౧౯౫ ||
హృతహృత్సా హనుమతా పపాత విధురాంభసి |
తాం హతాం వానరేణాశు పతితాం వీక్ష్య సింహికాం || ౧౯౬ ||
భూతాన్యాకాశచారీణీ తమూచు: ప్లవగర్పభం |
భీమమద్య కృతం కర్మ మహత్సత్త్వం త్వయా హతం ||౧౯౭ ||
సాధయార్థమభిప్రేతమరిష్టం గచ్ఛ మారుతే |
యస్య త్వేతాని చత్వారి వానరేంద్ర యథా తవ ||౧౯౮ ||
ధృతిర్దృష్టిర్మతిర్దాక్ష్యం స కర్మసు న సీదతి |
స తై: సంభావిత: పూజ్య: ప్రతిపన్నప్రయోజన: || ౧౯౯ ||
జగామాకాశమావిశ్య పన్నగాశనవత్కపి: |
ప్రాప్తభూయిశ్ఠపారస్తు సర్వత: ప్రతిలోకయన్ || ౨౦౦ ||
యోజనానాం శతస్యాంతే వనరాజిం దదర్శ స: |
దదర్శ చ పతన్నేవ వివిధద్రుమభూశితం || ౨౦౧ ||
ద్వీపం శాఖామృగశ్రేష్ఠో మలయోపవనాని చ |
సాగరం సాగరానూపం సాగరానూపజాం ద్రుమాన్ || ౨౦౨||
సాగరస్య చ పత్నీనాం ముఖాన్యపి విలోకయన్ |
స మహామేఘసంకాశం సమీక్ష్యాత్మానం ఆత్మవాన్ || ౨౦౩ ||
నిరుంధంతమివాకాశం చకార మతిమాన్ మతిం |
కాయవృద్ధిం ప్రవేగం చ మమ దృష్ట్వవ రాక్షసా: || ౨౦౪ ||
మయి కౌతూహలం కుర్యురితి మేనే మహాకపి: |
తత: శరీరం సంక్షిప్య తన్మహీధర సన్నిభం || ౨౦౫ ||
పున: ప్రకృతిమాపేదే వీతమోహ ఇవాత్మవాన్ |
తద్రూపమతిసంక్షిప్య హనుమాన్ ప్రకృతౌ స్థిత: |
త్రీన్ క్రమానివ విక్రమ్య బలివీర్యహరో హరి: || ౨౦౬ ||
స చారు నానావిధ రూపధారీ |
పరం సమాసాద్య సముద్రతీరం |
పరైరశక్య: ప్రతిపన్నరూప: |
సమీక్షితాత్మా సమవేక్షితార్థ: || ౨౦౭ ||
తత: స లంబస్య గిరే: సమృద్ధే
విచిత్రకూటే నిపపాత కూటే |
సకేతకోద్దాలకనారికేళే
మహాద్రికూటప్రతిమో మహాత్మా || ౨౦౮ ||
తతస్తు సంప్రాప్య సముద్రతీరం
సమీక్ష్య లంకాం గిరిరాజమూర్ధ్ని |
కపిస్తు తస్మిన్నిపపాత పర్వతే
విధూయ రూపం వ్యథయన్మృగద్విజాన్ || ౨౦౯ ||
స సాగరం దానవపన్నగాయుతం
బలేన విక్రమ్య మహోర్మిమాలినం |
నిపత్య తీరే చ మహోదధేస్తదా |
దదర్శ లంకామమరావతీమివ || ౨౧౦ ||
|| ఇతి ప్రథమ: సర్గ: ||
స సాగరం అనాధృష్యం అతిక్రమ్య మహాబల: | త్రికూటశిఖరే లంకాం స్థితాం స్వస్థో దదర్శ హ || ౧ || తత: పాదపముక్తేన పుష్పవర్షేణ వీర్యవాన్ | అభివృష్ట: స్థితస్తత్ర బభౌ పుష్పమయో యథా || ౨ || యోజనానాం శతం శ్రీమాన్స్తీర్త్వాప్య ఉత్తమవిక్రమ: | అనిశ్వసన్ కపిస్తత్ర న గ్లానిం అధిగచ్ఛతి || ౩ || శతాన్యహం యోజనానాం క్రమేయం సుబహూన్యపి | కిం పున: సాగరస్యాంతంసంఖ్యాతం శతయోజనం || ౪ || స తు వీర్యవతాం శ్రేష్ఠ: ప్లవతామపి చోత్తమ: | జగామ వేగవాం లంకాం లంఘయిత్వా మహోదధిం || ౫ || శాద్వలాని చ నీలాని గంధవంతి వనాని చ | గండవంతి చ మధ్యేన జగామ నగవంతి చ || ౬ || శైలాంశ్చ తరుసంచన్నాన్వనరాజీశ్చ పుష్పితా: | అభిచక్రామ తేజస్వీ హనుమాన్ప్లవగర్షభ: || ౭ || స తస్మిన్నచలే తిష్ఠన్వనాన్యుపవనాని చ | స నగాగ్రే చ తాం లంకాం దదర్శ పవనాత్మజ: || ౮ || సరలాంకర్ణికారాంశ్చ ఖర్జూరాంశ్చ సుపుష్పితాన్ | ప్రియాలాన్ముచులిందాంశ్చ కుటజాంకేతకానపి || ౯ || ప్రియంగూన్ గంధపూర్ణాంశ్చ నీపాన్సప్తచ్ఛదాంస్తథా | అసనాంకోవిదారాంశ్చ కరవీరాంశ్చ పుష్పితాన్ || ౧౦ || పుష్పభారనిబద్ధాంశ్చ తథా ముకులితానపి | పాదపాన్ విహగాకీర్ణాన్ పవనాధూత మస్తకాన్ || ౧౧ || హంసకారండవాకీర్ణా వాపీ: పద్మోత్పలాయుతా: | ఆక్రీడాన్ వివిధాన్ రమ్యాన్ వివిధాంశ్చ జలాశయాన్ || ౧౨ || సంతతాన్ వివిధైర్వృక్షై: సర్వర్తుఫలపుష్పితై: | ఉద్యానాని చ రమ్యాణి దదర్శ కపికుంజర: || ౧౩ || సమాసాద్య చ లక్ష్మీవాం లంకాం రావణపాలితాం | పరిఖాభి: సపద్మాభి: సోత్పల అభిరలంకృతాం || ౧౪ || సీతాపహరణార్థేన రావణేన సురక్షితాం | సమంతాద్విచరద్భిశ్చ రాక్షసైరుగ్రధన్విభి: || ౧౫ || కాంచనేనావృతాం రమ్యాం ప్రాకారేణ మహాపురీం | గృహైశ్చ గ్రహసంకాశై: శారదాంబుదసన్నిభై: || ౧౬ || పాండురాభి: ప్రతోళీభిరుచ్చాభిరభిసంవృతాం | అట్టాలకశతాకీర్ణాం పతాకాధ్వజమాలినీం || ౧౭ || తోరణై: కాంచనై: దివ్యై: లతాపంక్తి విచిత్రితై: | దదర్శ హనుమాన్ లంకాం దివి దేవపురీం ఇవ || ౧౮ || గిరిమూర్ధ్ని స్థితాం లంకాం పాండురైర్భవనై: శుభై: | దదర్శ స కపి: శ్రీమాన్ పురమాకాశగం యథా || ౧౯ || పాలితాం రాక్షసేంద్రేణ నిర్మితాం విశ్వకర్మణా | ప్లవమానామివ ఆకాశే దదర్శ హనుమాన్పురీం || ౨౦ || వప్రప్రాకారజఘనాం విపులాంబునవాంబరాం | శతఘ్నీశూలకేశాంతాం అట్టాలకవతంసకాం || ౨౧ || మన్సేవ కృతాం లంకాం నిర్మితాం విశ్వకర్మణా | ద్వారముత్తరమాసాద్య చింతయామాస వానర: || ౨౨ || కైలాసశిఖర ప్రఖ్యామాలిఖ్సంతీం ఇవాంబరం | ధ్రియమానాం ఇవాకాశం ఉచ్ఛ్రితై: భవనోత్తమై: || ౨౩ || సంపూర్ణాం రాక్షసై: ఘోరై: నాగైర్భోగవతీం ఇవ | అచింత్యాం సుకృతాం స్పష్టాం కుబేరాధ్యుషితాం పురా || ౨౪ || దంష్ట్రిభిర్బహుభి: శూరై: శూలపట్టిశపాణిభి: | రక్షితాం రాక్షసై: ఘోరై: గుహామాశీవిషైరివ || ౨౫ || తస్యాశ్చ మహతీం గుప్తిం సాగరం చ నిరీక్ష్య స: | రావణం చ రిపుం ఘోరం చింతయామాస వానర: || ౨౬ || ఆగత్యాపీహ హరయో భవిష్యంతి నిరర్థకా: | న హి యుద్ధేన వై లంకా శక్యా జేతుం సురైరపి || ౨౭ || ఇమాం తు విషమాం దుర్గాం లంకాం రావణపాలితాం | లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౧౦ ప్రాప్యాపి స మహాబాహు: కిం కరిష్యతి రాఘవ: || ౨౮ || అవకాశో న సాన్త్వస్య రాక్షసేష్వభిగమ్యతె | న దానస్య న భేదస్య నైవ యుద్ధస్య దృశ్యతే || ౨౯ || చతుర్ణామేవ హి గతిర్వానరాణాం మహాత్మనాం | వాలిపుత్రస్య నీలస్య మమ రాజ్ఞశ్చ ధీమత: || ౩౦ || యావజ్జానామి వైదేహీం యది జీవతి వా న వా | తత్రైవ చింతయిష్యామి దృష్ట్వా తాం జనకాత్మజాం || ౩౧ || తత: స చింతయామాస ముహూర్తం కపికుంజర: | గిరిశృంగే స్థిత: తస్మిన్ రామస్యాభ్యుదయే రత: || ౩౨ || అనేన రూపేణ మయా న శక్యా రక్షసాం పురీ | ప్రవేష్టుం రాక్షసైర్గుప్తా క్రూరై: బలసమన్వితై: || ౩౩ || ఉగ్రౌజసో మహావీర్యో బలవంతశ్చ రాక్షసా: | వంచనీయా మయా సర్వే జానకీం పరిమార్గితా || ౩౪ || లక్ష్యాలక్ష్యేణ రూపేణ రాత్రౌ లంకా పురీ మయా | ప్రవేష్టుం ప్రాప్తకాలం మే కృత్యం సాధయితుం మహత్ || ౩౫ || తాం పురీం తాదృశీం దృష్ట్వా దురాధర్షాం సురాసురై: | హనూమాన్ చింతయామాస విని:శ్వస్య ముహుర్ముహు: || ౩౬ || కేనోపాయేన పశ్యేయం మైథిలీం జనకాత్మజాం | అదృష్టో రాక్షసేంద్రేణ రావణేన దురాత్మనా || ౩౭ || న వినశ్యేత్కథం కార్యం రామస్య విదితాత్మన: | ఏకామేకశ్చ పశ్యేయం రహితే జనకాత్మజాం || ౩౮ || భూతాశ్చార్థో విపద్యంతే దేశకాలవిరోధితా: | విక్లవం దూతమాసాద్య తమ: సూర్యోదయే యథా || ౩౯ || అర్థానర్థాంతరే బుద్ధిర్నిశ్చితాపి న శోభతే | ఘాతయంతి హి కార్యాణి దూతా: పండితమానిన: || ౪౦ || న వినశ్యేత్కథం కార్యం వైక్లవ్యం న కథం భవేత్ | లంఘనం చ సముద్రస్య కథం ను న వృథా భవేత్ || ౪౧ || మయి దృష్టే తు రక్షోభీ రామస్య విదితాత్మన: | భవేత్ వ్యర్థమిదం కార్యం రావణానర్థం ఇచ్ఛత: || ౪౨ || న హి శక్యం క్వ చిత్స్థాతుం అవిజ్ఞాతేన రాక్షసై: | అపి రాక్షసరూపేణ కిముతాన్యేన కేన చిత్ || ౪౩ || వాయురప్యత్ర నాజ్ఞాతశ్ చరేదితి మతిర్మమ | న హ్యస్త్యవిదితం కిం చిద్రాక్షసానాం బలీయసాం || ౪౪ || ఇహాహం యది తిష్ఠామి స్వేన రూపేణ సంవృత: | వినాశం ఉపయాస్యామి భర్తురర్థశ్చ హీయతే || ౪౫ || తదహం స్వేన రూపేణ రజన్యాం హ్రస్వతాం గత: | లంకాం అభిపతిష్యామి రాఘవస్యార్థ సిద్ధయే || ౪౬ || రావణస్య పురీం రాత్రౌ ప్రవిశ్య సుదురాసదామ్ | | విచిన్వన్భవనం సర్వం ద్రక్ష్యామి జనకాత్మజాం || ౪౭ || ఇతి సంచింత్య హనుమాన్ సూర్యస్యాస్తమయం కపి: | ఆచకాంక్షే తదా వీరా వైదేహ్యా దర్శనోత్సుక: || ౪౮ || సూర్యే చాస్తం గతే రాత్రౌ దేహం సంక్షిప్య మారుతి: | వృషదంశకమాత్ర: సం బభూవాద్భుతదర్శన: || ౪౯ || ప్రదోషకాలే హనుమాన్ స్తూర్ణముత్పత్య వీర్యవాన్ | ప్రవివేశ పురీం రమ్యాం సువిభక్తమహాపథం || ౫౦ || ప్రాసాదమాలావితతాం స్తంభై: కాంచనరాజతై: | శాతకుంభమయై: జాలైర్గంధర్వనగరోపమాం || ౫౧ || సప్తభౌమాష్టభౌమైశ్చ స దదర్శ మహాపురీం | తలై: స్ఫాటికసంపూర్ణై: కార్తస్వరవిభూషితై: || ౫౨ || వైడూర్యమణిచిత్రైశ్చ ముక్తాజాలవిభూషితై: | తలై: శుశుభిరే తాని భవనాన్యత్ర రక్షసాం || ౫౩ || కాంచనాని చ చిత్రాణి తోరణాని చ రక్షసాం | లంకాం ఉద్ద్యోతయామాసు: సర్వత: సమలంకృతాం || ౫౪ || అచింత్యాం అద్భుతాకారాం దృష్ట్వా లంకాం మహాకపి: | ఆసీద్విషణ్ణో హృష్టశ్చ వైదేహ్యా దర్శనోత్సుక: || ౫౫ || లిలిలి.bhజీrజీబితిలిeb.ఞనీm ఖజీణe ౧౧ స పాండురోద్విద్ధవిమానమాలినీం మహార్హజాంబూనదజాలతోరణాం | యశస్వినాం రావణబాహుపాలితాం క్షపాచరైర్భీమబలై: సమావృతాం || ౫౬ || చంద్రోఽపి సాచివ్యమివాస్య కుర్వం తారాగణైర్మధ్యగతో విరాజన్ | జ్యోత్స్నావితానేన వితత్య లోకం ఉత్తిష్ఠతే నైకసహస్రరశ్మి: || ౫౭ || శంఖప్రభం క్షీరమృణాలవర్ణం ఉద్గచ్ఛమానం వ్యవభాసమానం | దదర్శ చంద్రం స హరిప్రవీర: పోప్లూయమానం సరసీవ హంసం || ౫౮ || || ఇతి ద్వితీయ: సర్గ: ||